Mong mỏi là từ ghép hay từ láy? Mong mỏi là một cảm xúc rất quen thuộc với con người, khi chúng ta có một ước vọng, một khát khao hay một hy vọng về điều gì đó. Nhưng bạn có biết rằng từ “mong mỏi” có nguồn gốc và cấu tạo như thế nào không? Từ này có phải là một từ ghép hay là một từ láy?
Để trả lời cho câu hỏi này, chúng ta cần hiểu rõ về khái niệm và cách hình thành của từ ghép và từ láy trong tiếng Việt. Cùng Thuonghieviet tìm hiểu nhé!
Từ ghép và từ láy trong tiếng Việt- Mong mỏi là từ ghép hay từ láy?
Từ ghép
Từ ghép là một loại từ được hình thành bằng cách kết hợp hai hay nhiều tiếng (hay âm tiết) lại với nhau để tạo ra một từ mới có nghĩa riêng. Ví dụ: bánh mì, đèn pin, máy bay, đồng hồ, hoa hồng, v.v.
Từ ghép trong tiếng Việt có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, như:
- Theo cách kết hợp các tiếng:
Có thể là từ ghép đơn (hai tiếng kết hợp lại), từ ghép kép (ba tiếng kết hợp lại) hoặc từ ghép phức (nhiều hơn ba tiếng kết hợp lại).
Ví dụ: bánh mì (đơn), đèn pin (đơn), máy bay (đơn), đồng hồ (đơn), hoa hồng (đơn), bánh trung thu (kép), đường sắt (kép), máy bay trực thăng (kép), đồng hồ đo áp suất (phức), hoa hồng năm cánh (phức), v.v.
- Theo vai trò của các tiếng trong từ ghép:
Có thể là từ ghép định ngữ (tiếng đầu làm vai trò bổ nghĩa cho tiếng sau), từ ghép chủ ngữ (tiếng sau làm vai trò bổ nghĩa cho tiếng đầu) hoặc từ ghép bổ ngữ (tiếng sau làm vai trò bổ sung ý nghĩa cho tiếng đầu).
Ví dụ: bánh mì (định ngữ), đèn pin (định ngữ), máy bay (định ngữ), đồng hồ (định ngữ), hoa hồng (chủ ngữ), bánh trung thu (chủ ngữ), đường sắt (chủ ngữ), máy bay trực thăng (bổ ngữ), đồng hồ đo áp suất (bổ ngữ), hoa hồng năm cánh (bổ ngữ), v.v.
- Theo ý nghĩa của các tiếng trong từ ghép:
Có thể là từ ghép tổng hợp (ý nghĩa của từ ghép được tạo ra bằng cách tổng hợp ý nghĩa của các tiếng thành phần) hoặc từ ghép biến dị (ý nghĩa của từ ghép không được tạo ra bằng cách tổng hợp ý nghĩa của các tiếng thành phần mà bị biến dị theo một quy luật nào đó).
Ví dụ: bánh mì (tổng hợp), đèn pin (tổng hợp), máy bay (tổng hợp), đồng hồ (tổng hợp), hoa hồng (tổng hợp), bánh trung thu (tổng hợp), đường sắt (tổng hợp), máy bay trực thăng (tổng hợp), đồng hồ đo áp suất (tổng hợp), hoa hồng năm cánh (tổng hợp), v.v.
Một số ví dụ về từ ghép biến dị là: bò sát (biến dị từ bò + sát, có nghĩa là loài động vật có xương sống, sống trên cạn, có thân mềm, không có chân hoặc có chân rất ngắn, di chuyển bằng cách bò trên mặt đất và có thể sát thương con mồi bằng răng nanh hoặc nọc độc), cà phê (biến dị từ cà + phê, có nghĩa là một loại thức uống được pha chế từ quả của cây cà phê), v.v.
Từ láy
Từ láy là một loại từ được hình thành bằng cách lặp lại một tiếng hay một âm tiết trong tiếng Việt, nhưng thay đổi thanh điệu hoặc nguyên âm để tạo ra một từ mới có nghĩa riêng. Ví dụ: chít chít, xanh xao, lơ lửng, v.v.
Từ láy trong tiếng Việt có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, như:
- Theo cách lặp lại các tiếng: có thể là từ láy đơn (lặp lại một tiếng) hoặc từ láy kép (lặp lại hai tiếng). Ví dụ: chít chít (đơn), xanh xao (đơn), lơ lửng (đơn), vui vẻ (kép), tươi tắn (kép), v.v.
- Theo cách thay đổi thanh điệu:
Có thể là từ láy thanh ngang (lặp lại một tiếng với thanh ngang) hoặc từ láy thanh khác nhau (lặp lại một tiếng với hai thanh khác nhau). Ví dụ: chít chít (thanh ngang), xanh xao (thanh khác nhau), lơ lửng (thanh khác nhau), vui vẻ (thanh ngang), tươi tắn (thanh khác nhau), v.v.
- Theo cách thay đổi nguyên âm:
Có thể là từ láy nguyên âm giống nhau (lặp lại một tiếng với nguyên âm giống nhau) hoặc từ láy nguyên âm khác nhau (lặp lại một tiếng với hai nguyên âm khác nhau). Ví dụ: chít chít (nguyên âm giống nhau), xanh xao (nguyên âm khác nhau), lơ lửng (nguyên âm khác nhau), vui vẻ (nguyên âm giống nhau), tươi tắn (nguyên âm khác nhau), v.v.
Mong mỏi là từ ghép hay từ láy?
Từ “mong mỏi” là một từ ghép, không phải là một từ láy. Từ này được hình thành bằng cách kết hợp hai tiếng “mong” và “mỏi” lại với nhau. Từ “mong” có nghĩa là có một ước vọng, một khát khao hay một hy vọng về điều gì đó. Từ “mỏi” có nghĩa là mệt mỏi, kiệt sức hoặc chán nản. Khi kết hợp lại, từ “mong mỏi” có nghĩa là có một ước vọng, một khát khao hay một hy vọng rất lớn và lâu dài đến nỗi gây ra cảm giác mệt mỏi, kiệt sức hoặc chán nản.
Từ “mong mỏi” không phải là một từ láy vì nó không thỏa mãn các tiêu chí của từ láy. Từ này không phải là lặp lại một tiếng hay một âm tiết với thay đổi thanh điệu hoặc nguyên âm. Từ này cũng không có tính chất biểu cảm, tượng thanh hay tạo hình ảnh sống động cho người nghe như các từ láy khác.
Từ “mong mỏi” là một từ ghép định ngữ, tổng hợp và đơn. Tiếng “mong” làm vai trò bổ nghĩa cho tiếng “mỏi”. Ý nghĩa của từ ghép được tạo ra bằng cách tổng hợp ý nghĩa của hai tiếng thành phần. Từ ghép chỉ có hai tiếng kết hợp lại.
Thuonghieuviet Hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về từ ghép và từ láy trong tiếng Việt, cũng như về từ Mong mỏi là từ ghép hay từ láy?