Mặt trời là nguồn sáng và nhiệt quan trọng nhất cho sự sống trên Trái Đất. Mỗi ngày, chúng ta có thể quan sát được hiện tượng mặt trời mọc và lặn, tạo ra ngày và đêm. Nhưng bạn có biết Hướng mặt trời mọc là hướng nào? Và tại sao có hiện tượng mặt trời mọc và lặn? Hãy cùng Thuonghieuviet tìm hiểu trong bài viết này.
Hướng mặt trời mọc là hướng nào?
Nếu ở trên Trái Đất, mặt trời sẽ mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây. Đây là quan niệm phổ biến của nhiều người, dựa trên cách thức vận động của Trái Đất quanh trục của nó. Khi Trái Đất tự quay từ Tây sang Đông, mặt nào của Trái Đất hướng về phía Mặt Trời sẽ là ban ngày, mặt còn lại bị khuất bóng sẽ là ban đêm. Do đó, chúng ta thấy hiện tượng Mặt Trời xuất hiện từ phía Đông và biến mất ở phía Tây.
Tuy nhiên, trên thực tế, Mặt Trời chỉ mọc theo hướng đông và lặn về hướng tây vào 2 ngày trong năm, là ngày xuân phân và thu phân. Vào những ngày khác, Mặt Trời mọc ở phía bắc hoặc phía nam của “hướng đông” và lặn ở phía bắc hoặc nam của “hướng tây”. Điều này có nghĩa là Mặt Trời có thể mọc ở các hướng khác nhau như Đông Bắc, Đông Nam, Tây Bắc, Tây Nam.
Vậy tại sao lại có sự khác biệt này?
Đó là do Trái Đất không chỉ tự quay quanh trục của nó mà còn quay xung quanh Mặt Trời theo một quỹ đạo gần giống hình elip. Trong quá trình này, trục của Trái Đất luôn giữ góc nghiêng khoảng 23.5 độ so với mặt phẳng quỹ đạo. Do đó, vào các thời điểm khác nhau trong năm, Mặt Trời sẽ chiếu sáng lên các vùng khác nhau của Trái Đất với góc khác nhau.
Ví dụ, vào ngày hạ chí (thường là ngày 21 hoặc 22 tháng 6 hàng năm), Bắc Bán Cầu sẽ nhận được ánh sáng Mặt Trời nhiều nhất trong năm, do đó có ngày dài nhất và đêm ngắn nhất. Lúc này, Mặt Trời sẽ mọc xa về phía Đông Bắc và lặn xa về hướng Tây Bắc.
Ngược lại, vào ngày đông chí (thường là ngày 21 hoặc 22 tháng 12 hàng năm), Bắc Bán Cầu sẽ nhận được ánh sáng Mặt Trời ít nhất trong năm, do đó có ngày ngắn nhất và đêm dài nhất. Lúc này, Mặt Trời sẽ mọc ở Hướng Đông Nam và lặn ở hướng Tây Nam.
Cách sử dụng Mặt Trời để xác định phương hướng
Mặt Trời không chỉ là nguồn sáng và nhiệt cho sự sống mà còn là một công cụ hữu ích để xác định phương hướng khi chúng ta không có la bàn hay GPS. Dưới đây là một số cách đơn giản để sử dụng Mặt Trời để xác định phương hướng:
- Cách 1: Dựa vào thời gian trong ngày. Nếu biết được thời gian hiện tại, chúng ta có thể xác định được hướng Đông và Tây dựa vào vị trí của Mặt Trời. Vào buổi sáng, Mặt Trời sẽ ở phía Đông, càng gần trưa thì càng lên cao và gần thẳng đứng. Vào buổi chiều, Mặt Trời sẽ ở phía Tây, càng gần tối thì càng xuống thấp và gần mặt đất. Do đó, chúng ta có thể xác định được hướng Đông – Tây bằng cách quan sát vị trí của Mặt Trời so với chân trời. Sau đó, chúng ta có thể xác định được hướng Nam – Bắc bằng cách đứng thẳng, giơ tay trái ra phía Đông và tay phải ra phía Tây, lúc này mặt của chúng ta sẽ hướng về Nam và lưng của chúng ta sẽ hướng về Bắc.
- Cách 2: Dựa vào bóng của vật thể. Nếu không biết được thời gian hiện tại, chúng ta có thể xác định được hướng Đông – Tây bằng cách dựa vào bóng của vật thể do ánh sáng Mặt Trời chiếu tạo ra. Chúng ta có thể dùng một cây gậy hoặc một que tre, cắm thẳng đứng vào một mặt phẳng nào đó (như một tờ giấy hoặc một miếng ván), sau đó quan sát bóng của nó. Vì Mặt Trời di chuyển từ Đông sang Tây, nên bóng của vật thể sẽ di chuyển từ Tây sang Đông. Do đó, chúng ta có thể xác định được hướng Đông – Tây bằng cách quan sát hướng di chuyển của bóng. Sau đó, chúng ta có thể xác định được hướng Nam – Bắc bằng cách dùng cách tương tự như cách 1.
- Cách 3: Dựa vào các ngôi sao. Nếu vào ban đêm, chúng ta không thể nhìn thấy Mặt Trời, chúng ta có thể xác định được hướng Bắc bằng cách dựa vào các ngôi sao trên bầu trời. Nếu ở Bắc Bán Cầu, chúng ta có thể tìm ra sao Chổi (hay sao Hỏa), là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Song Tuấn (hay sao Bắc Đẩu), là ngôi sao không đổi vị trí trên bầu trời. Sau đó, chúng ta có thể kéo một đường thẳng từ sao Chổi đến sao Tuấn, lúc này đường thẳng này sẽ chỉ về hướng Bắc. Nếu ở Nam Bán Cầu, chúng ta có thể tìm ra chòm sao Nam Cực (hay chòm sao Thuyền), là chòm sao có hình dạng giống như một cái thuyền. Sau đó, chúng ta có thể kéo một đường thẳng từ hai ngôi sao ở phía sau của cái thuyền, lúc này đường thẳng này sẽ chỉ về hướng Nam. Sau khi xác định được hướng Bắc hoặc Nam, chúng ta có thể xác định được các hướng còn lại bằng cách dùng cách tương tự như cách 1.
Tại sao nên biết hướng mặt trời mọc?
Biết hướng mặt trời mọc không chỉ giúp chúng ta xác định được phương hướng khi đi lạc hoặc khi không có thiết bị hỗ trợ, mà còn có nhiều lợi ích khác. Dưới đây là một số lợi ích của việc biết hướng mặt trời mọc:
- Giúp chọn vị trí xây nhà phù hợp. Theo phong thủy, hướng nhà ảnh hưởng đến sự may mắn và hạnh phúc của gia chủ. Ngoài ra, hướng nhà cũng ảnh hưởng đến nhiệt độ và ánh sáng trong nhà. Nếu nhà hướng về phía Mặt Trời mọc, sẽ nhận được ánh sáng và nhiệt vào buổi sáng, giúp tạo cảm giác tỉnh táo và sảng khoái. Nếu nhà hướng về phía Mặt Trời lặn, sẽ nhận được ánh sáng và nhiệt vào buổi chiều, giúp tạo cảm giác ấm áp và dễ chịu.
- Giúp lựa chọn cây trồng phù hợp. Các loại cây trồng có nhu cầu ánh sáng khác nhau, do đó việc biết hướng mặt trời mọc sẽ giúp chúng ta lựa chọn vị trí và loại cây trồng phù hợp. Ví dụ, các loại cây trồng yêu cầu nhiều ánh sáng như rau mầm, hoa hồng, hoa lan… nên được trồng ở những vị trí hướng về phía Mặt Trời mọc hoặc Mặt Trời lặn để nhận được ánh sáng tối đa. Ngược lại, các loại cây trồng yêu cầu ít ánh sáng như cây cảnh, cây dây leo… nên được trồng ở những vị trí không bị chiếu sáng trực tiếp bởi Mặt Trời để tránh bị khô héo hoặc cháy lá.
- Giúp điều chỉnh sinh hoạt và làm việc hiệu quả. Biết hướng mặt trời mọc cũng giúp chúng ta điều chỉnh được thời gian sinh hoạt và làm việc sao cho phù hợp với chu kỳ ngày đêm. Ví dụ, chúng ta nên dậy sớm vào buổi sáng để tận dụng ánh sáng và nhiệt của Mặt Trời, giúp cải thiện sức khỏe và năng lượng. Chúng ta nên làm những công việc quan trọng vào buổi sáng hoặc chiều, khi Mặt Trời ở vị trí cao nhất, giúp tăng khả năng tập trung và sáng tạo. Chúng ta nên nghỉ ngơi vào buổi tối, khi Mặt Trời lặn, giúp giảm căng thẳng và thư giãn.
Kết luận
Hướng mặt trời mọc là một khái niệm quan trọng trong cuộc sống của con người. Nó không chỉ giúp chúng ta xác định được phương hướng khi không có thiết bị hỗ trợ, mà còn có nhiều lợi ích khác như giúp chọn vị trí xây nhà, lựa chọn cây trồng, điều chỉnh sinh hoạt và làm việc hiệu quả. Do đó, chúng ta nên biết cách quan sát và sử dụng Mặt Trời để tận dụng những ưu điểm mà nó mang lại.
Thuonghieuviet hy vọng bài viết của tôi đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về “hướng mặt trời mọc là hướng nào”. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hay ý kiến gì, xin vui lòng để lại bình luận bên dưới. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết
